در صورتی که یک یا چند دندان خود را از دست داده باشیم؛ به دلیل جلوگیری از جابجایی و ناهماهنگی دندان های دیگر، جایگزینی دندان ها، بسیار اهمیت دارد. امروزه برای جایگزینی دندان های از دست رفته، چندین روش وجود دارد که شامل ایمپلنت دندان، پل دندان (بریج دندان)، دندان مصنوعی، پروتز دندانی و … می شوند که هر یک از این روش ها دارای مزایا و معایبی هستند. هر یک از این روش ها با توجه به شرایط هر فرد، و تشخیص متخصص ایمپلنت انتخاب می شود. در ادامه این مطلب مرکز دندانپزشکی طلوع دنت، یکی از مجهزترین مراکز دندانپزشکی تهران همراه با بهترین متخصص ایمپلنت در تهران به دلایل جایگزینی دندان های از دست رفته پرداخته اند پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
علت اصلی از بین رفتن دندان ها چیست؟
تصور اکثر افراد این است که از دست دادن دندان ها معمولاً در سنین بالا و در افراد مسن بوجود می آید؛ در صورتی که این موضوع ممکن است در کودکان و نوجوانان نیز رخ دهد. پوسیدگی یکی از دلایل اصلی از دست رفتن دندان در کودکان و نوجوانان می باشد.
علت اصلی از بین رفتن دندان ها در کودکی (سنین پایین)
در سنین کم، کودکان نوپا و نوجوانان ممکن است دچار دو نوع آسیب دندانی شوند که منجر به از دست دادن دندان های آن ها گردد که شامل موارد زیر است:
- از دست دادن زودرس دندان های شیری
- از دست دادن دندان های دائمی بر اثر ضربه و آسیب
در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان یا ضربه و آسیب علاوه بر دندان های شیری، دندان های دائمی نیز ممکن است دچار مشکل خواهند شد.
علت اصلی از بین رفتن دندان ها در بزرگسالی (سنین بالا)
همچنین دندان ها در بزرگسالی ممکن است به دلایل مختلفی از دست بروند و نیاز به جایگزینی داشته باشند. افراد سالمند بیشتر از سنین دیگر در معرض از دست دادن دندان های طبیعی خود هستند. همانطور که می دانید در افراد بزرگسال بر خلاف کودکان، خطرات ناشی از آسیب به دندان ها در هنگام زمین خوردن کمتر می شود؛ اما:
علت اصلی از دست دادن دندان ها در بزرگسالی بیماری لثه، بیماری پریودنتال و پوسیدگی دندان ها است.
همانطور که اشاره شد در بزرگسالی عفونت باکتریایی مزمن با نام بیماری پریودنتال وجود دارد که بر لثه و استخوان هایی که از دندان ها حمایت می کنند، تأثیر می گذارد. بیماری پریودنتال باعث از بین رفتن بافت، استخوان لثه و از بین رفتن دندان ها می شود که این آسیب حتی ممکن است به کشیدن دندان ها نیز منجر شود.
مصرف دخانیات، کشیدن سیگار، بیماری های قلبی و دیابت نیز از دلایل از دست دادن دندان ها در بزرگسالی نیز می باشد.
از دیگر دلایل مهم که منجر به از دست دادن دندان ها در بزرگسالی می شود:
- انباشته شدن پلاک و سخت شدن آن
- تحلیل لثه
- ترمیم های نادرست
- پر کردگی های قدیمی
- کاهش بزاق و خشک شدن دهان
اما در کل در همه سنین چند دلیل عمده و مهم برای از دست دادن دندان های طبیعی وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
- ضربه و آسیب به دندان ها
- بیماری های لثه
- عدم رعایت بهداشت و پوسیدگی دندان
- اثرات برخی درمان ها و داروها در موارد خاص
- بیماری های ژنتیکی یا مادرزادی
- پوسیدگی دندان
که در ادامه به توضیح چند مورد از مهم ترین علل اساسی برای از بین رفتن دندان ها می پردازیم:
پوسیدگی دندان
علائم پوسیدگی دندان شامل درد دندان، احساس خستگی، درد عضلانی و احساس سفتی در دهان می باشد. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، مصرف مواد حاوی قند، نوشیدنی های شیرین را باید کاهش داد و نکات مراقبت از دندان ها باید رعایت شود.
متاسفانه پوسیدگی دندانی یک نوع از بیماری میکروبی بوده که قابل انتقال نیز می باشد؛ به این صورت که هم می تواند از یک فرد به فرد دیگری انتقال داده شود؛ هم می تواند در داخل دهان یک فرد از یک دندان به دندان دیگری منتقل شود. موارد زیر می تواند باعث پوسیدگی دندان ها شود:
- نداشتن رژیم مواد قندی مناسب
- وجود بیماری های خاص مانند دیابت و فشارخون بالا
- عدم مراقبت اصولی از دندان
- مصرف داروهایی مانند داروهای بیماری آسم
- رعایت نکردن نکات بهداشت دهان و دندان
- استرس
اگر پوسیدگی دندان به وجود بیاید و برای رفع آن اقدامی صورت نگیرد؛ در نهایت می تواند باعث عفونت دندان شود که عفونت باعث کشیده شدن دندان می شود.
ضربه و تروما
وارد شدن ضربه های شدید و آسیب به دندان می تواند باعث افتادن و از بین رفتن دندان ها شود. ضربه و تروما به دندان می تواند باعث افتادن، شکستگی، ترک خوردن، لق شدن، تغییر رنگ، درد و حساسیت شود. این ضربه ها ممکن است از طریق زمین خوردن، پرت شدن از بلندی، تصادفات شدید، ورزش رزمی، دعوا و درگیری باشد. در صورتی که هر کدام از این اتفاقات برای هر فردی بیفتد ممکن است یک یا چند دندان خود را از دست دهد. بسته به شدت شکستگی، درمان های مختلفی مانند پر کردن دندان، روکش یا ایمپلنت دندان توصیه می شود.
بیماری لثه و عارضه پریودنتال
بیماری پریودنتال یک بیماری التهابی است که در آن لثه ها دچار عفونت و التهاب می‌شوند. این بیماری شامل دو مرحله اصلی التهاب (ژنژیویت) و عفونت شدید لثه (پریودنتیت) است. در این بیماری پلاک و جرم دندانی در دهان تشکیل می شود و بعد از آن به زیر خط لثه نفوذ می کنند. بیماری لثه هم یکی از علل شایع افتادن دندان ها است که افراد زیادی با آن دست و پنجه نرم می کنند.
بیماری لثه علائم اولیه و هشدار دهنده ای دارد و و با علائمی همچون تورم و خونریزی همراه است. اگر به این علائم و درمان آن ها توجه ای نشود؛ با گسترش عفونت در دهان و لثه، ممکن است باکتری ها و عفونت به استخوانی که دندان را نگه داشته منتقل شوند و باعث آسیب استخوانی، تحلیل لثه یا حتی نمایان شدن بخشی از ریشه شود و در نهایت با از دست رفتن دندان مواجه شویم.
ژنتیک و وراثت
شاید باورش سخت باشد که ژنتیک هم می تواند باعث از دست رفتن دندان ها شود. اما باید بگوییم که ژنتیک مسبب بیشتر مشکلات و بیماری هایی است که به آن ها مبتلا می شویم؛ در مورد افتادن دندان و از دست دادن ان نیز ژنتیک و عوامل وراثتی نیز می توانند تاثیرگذار باشند. همانطور که می دانید یکی از شایع ترین بیماری های دهان و دندان پوسیدگی دندان ها است. جالب است که بدانید ما زمینه ی بروز این مشکل را از اجداد مان به ارث برده و احتمال دارد بیشتر از دیگران به آن دچار شویم.
بسیاری از مشکلاتی که همه آن ها می توانند در به وجود آمدن شرایط پوسیدگی دندان نقش پررنگی داشته باشند عبارتند از:
- جنس دندان ها
- شلوغی دندان ها
- کج بودن استخوان دندان ها
- رشد کردن دندان های بزرگ
- کوچک بودن استخوان فک
- بالا بودن فک پایین یا بالا
علت جایگزینی دندانهای از دست رفته چیست؟
چندین علت و دلیل برای جایگزینی دندان های از دست رفته وجود دارد و همچنین برای جایگزینی دندان های از دست رفته، روش های مختلفی از جمله کاشت ایمپلنت، پروتز دندان، پل دندانی و … وجود دارد. همانطور که می دانید همه دندان های موجود در دهان ما نقش خاصی دارند و به منظور خاصی استفاده می شوند از این رو بسیار مهم است که از آن ها به خوبی نگه داری کنیم یا در صورت از دست دادن آن ها به دلایل خاص به دنبال راهی برای جایگزین کردن آن ها باشیم. افتادن یا نابودی یک دندان فضای خالی و شکافی بین دندان ها ایجاد می کند و بر عملکرد تمامی دندان ها تأثیر زیادی خواهد گذاشت.
درست است که با روش هایی همچون کامپوزیت دندان، لمینت دندان، ارتودنسی، بلیچینگ یا … بتوان مشکلات و ناهنجاری های ظاهری و خفیف را درمان کرد اما برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته حتما باید یکی از روش های جدید در کاشت دندان را انتخاب کنید تا از عوارض عدم کاشت دندان که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم جلوگیری کنیم.
اگرچه جایگزینی دندان مزیت هایی مانند رفع مشکلات زیبایی، تسهیل در غذا خوردن، رفع مشکل جویدن و اختلال در گاز زدن، کمک به توانایی سخن گفتن، کاهش فشار بر روی سایر دندان ها، رفع مشکلات سلامتی دهان و دندان مانند تحلیل لثه و پیشگیری از آسیب به دیگر دندان ها را به همراه دارد اما جایگزین نکردن دندان ها ممکن است مشکلاتی را به همراه داشته باشد که در ادامه به چند دلیل مهم برای جایگزینی دندان های از دست رفته خواهیم پرداخت. قطعاً این موارد می توانند سلامت جسمی و روانی فرد را بیشتر به خطر بیندازند و در نتیجه حائز اهمیت هستند.
تغییر شکل ظاهر و کاهش اعتماد به نفس در افراد
از دست دادن دندان ها می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و احساس ناامنی در افراد شود. به دلیل ظاهر ناخوشایندی که جای خالی دندان ها بر چهره افراد می گذارد؛ کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس در افرادی که دندان های خود را از دست داده اند می تواند در زندگی شخصی، روابط عمومی، اجتماع، محیط کار، و ناخودآگاه افراد حس ناراحتی و کاهش احساس ارزشمندی ایجاد کند.
بنابراین جایگزین کردن دندان های از بین رفته در اسرع وقت در پیشرفت و احساس ارزشمندی اشخاص در زندگی تاثیر زیادی می تواند ایجاد کند. دندان ها از اعضای حیاتی بدن بشر هستند که اهمیت بسیار زیادی در حفظ سلامتی دارند. از دید ظاهری، یک لبخند زیبا و دندان های سالم اعتماد به نفس فرد را افزایش می دهد. اما از دست دادن دندان ها، علاوه بر مشکلات ظاهری، بر چهره و همچنین سلامتی فرد تأثیرات منفی می گذارد.
مراقبت های بهداشت دهان و دندان
بهداشت دهان و دندان یکی از موارد بسیار مهم برای حفظ سلامتی دندان ها و جلوگیری از نابودی ان ها است. مراقبت روزانه از لثه ها و دندان ها برای سلامت کلی دهان و دندان شما بسیار مهم است. برای بهبود و حفظ بهداشت دهان و دندان، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- استفاده از مسواک و خمیر دندان مناسب
- استفاده از نخ دندان
- استفاده از دهانشویه
- مراجعه به پزشک دندانپزشک برای بررسی دوره ای و درمان بیماری های دهان و دندان
مراقبت روزانه از لثه و دندان ها برای سلامت کلی دهان و دندان بسیار حائز اهمیت است. زمانی که دندانی از دست رفته و جای خالی آن باعث برهم خوردن نظم، فرم و شکل قرارگیری دیگر دندان ها شده است؛ رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار دشوار است؛ چون دسترسی به قسمت های خاصی برای نخ دندان کشیدن یا مسواک زدن سخت تر می شود. در اینجاست که در صورت تجمع جرم و ماندگاری باکتری و پلاک روی دندان ها، ممکن است به بیماری پریودنتال مبتلا شوید و در نهایت باعث از دست رفتن تعداد بیشتری از دندان های اطراف دندان خالی گردیم.
حرکت و جابجایی دندان ها برای پرکردن جای خالی
زمانی که یک یا چند دندان از بین می روند و جای خالی آن ها باقی می ماند؛ ما بقی دندان های اطراف آن به مرور زمان می توانند از محل خود تکان خورده و جابجا شوند و کلا محل بایت دندان تغییر پیدا کنند. زمینی که یک فرد یک یا چند دندان خود را از دست می دهد؛ لازم است برای جایگزین کردن آنها در اسرع وقت اقدام کند تا از جابه جایی و ناهماهنگی دندان های دیگر جلوگیری کند
به طور کلی چیدمان دندان ها به صورت منظم و مرتب در جای خود هم از نظر زیبایی، عملکرد و حفظ دندان کناری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زمانی که دندانی از دست می رود؛ به دلیل فضای باز بین دو دندان، دندان های کناری به مرور زمان از جای خود حرکت خواهند کرد و شما دچار فواصل بین دندانی خواهید شد که این موضوع نیز باعث فرم بد لبخند نیز می گردد.
از این رو به طور کلی هر دندانی که در محل خود قرار دارد به عنوان نگهدارنده ای برای سایر دندانهای اطراف خود عمل می کند که می تواند آن ها را در جای خود نگه دارد. با از دست دادن دندان های خود ممکن است به یکباره شاهد تغییراتی در ظاهر و لبخند تان شوید و متوجه این موضوع گردید که دندان های شما دیگر هم تراز نیستند و در یک ردیف قرار ندارند. بنابراین هنگامی که یکی از دندان های خود را دست می دهید؛ جایگزین کردن آنها در اسرع وقت برای جلوگیری از جابجایی و ناهماهنگی دندان های دیگر خیلی اهمیت دارد.
TMJ یا مشکل مفصل فکی
سندروم TMJ یا اختلال مفصل گیجگاهی فکی (مشکل در مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)) یک بیماری مربوط به مفصل فک است که می تواند باعث درد و سفتی در فک شود. اگر هنگام گاز زدن فک بالا و پایین به هم نرسند؛ ممکن است شما با مشکلات مفصل فکی مواجه شده باشید. با تغییر وضعیت دندان ها، خالی ماندن جای دندان ها یا از بین رفته دندان ها در یک دوره ی طولانی، ممکن است مشکلاتی در مفصل فکی گیجگاهی هم به وجود آید و علائمی مانند:
- درد فک
- درد گوش
- سر درد
- قرار نگرفتن دندان های بالا و پایین به درستی روی هم
- قفل شدن فک هنگام باز یا بسته شدن دهان
- ایجاد صدا در باز و بسته کردن فک
- ناتوانی در بازکردن کامل فک
- مشکل در جویدن یا گاز گرفتن ناگهانی
در صورتی که درد ناشی از این بیماری کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار داد و موجب اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی فکی شد، حتما به دنبال جایگزینی برای دندان های از دست رفته خود باشید با جایگزینی دندان ها با بهبود درد فک یا اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) مواجه خواهیم شد.
تحلیل، تخریب یا از دست دادن استخوان فک
استخوان فک یکی از اجزای مهم دهان و صورت است و حفظ سلامت استخوان های فک بسیار مهم می باشد. یکی از مهم ترین دلایلی که باعث رشد و بازسازی استخوان فک می شود ریشه ی دندان هایی است که در استخوان فک به صورت محکم قرار دارند. اما وقتی دندانی از بین برود و ریشه ای در استخوان وجود نداشته باشد؛ استخوان فک می تواند خرد شود یا از بین برود.
این ریشه ها علاوه بر نگه داشتن دندان ها، باعث رشد و بازسازی استخوان فک هم هستند. ایمپلنت های دندانی همانند ریشه ی دندان مستقیماً در فک قرار می گیرند، بنابراین با جایگزینی سریع دندان ها، از دست دادن استخوان ها به حداقل می رسد. برای جلوگیری از دست دادن استخوان فک، می توانید به مراقبت از دندان ها و جایگزین کردن آن ها با روش های جدید بپردازید.
از دست دادن استخوان فک می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند موارد زیر شود:
- عدم تراز دندان ها
- حرکات دندان ها
- دندان قروچه
- آسیبات فکی
- چین و چروک پوست صورت
- تغییر موقعیت مکانی و لق شدن دیگر دندان ها
- ناتوانی در خوردن غذاهای خاص
افرادی که با بی دندانی مواجه هستند و مدت طولانی از این موضوع می گذرد؛ به تدریج دچار تحلیل استخوان فک می شوند و زمانی که به فکر کاشت دندان می افتند؛ ممکن است به دلیل عدم وجود تراکم استخوانی کافی در فک و محل کاشت دندان، مجبور به پیوند استخوان در محل کاشت دندان شوند.
عدم جایگزینی دندان های از دست رفته چه عوارضی به همراه دارد؟
از دست دادن دندان ها، جای خالی آن ها در دهان و عدم جایگزین کردن آن ها می تواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد. در ادامه، برخی از خطرات از دست دادن دندان ها که می تواند برای افرادی به وجود بیاید را برای شما ذکر می کنیم:
- چالش در تغذیه و مشکل در خوردن غذا
- عدم هماهنگی دندان ها و فک
- عوارض جسمی و پزشکی
- تغییر در گفتار مشکلات گفتاری و ارتباط شفاهی
- کاهش تراکم استخوان فک
- تغییرات زیبایی شناختی و ساختار صورت
- مسن تر به نظر رسیدن
- اضطراب و افسردگی
- مشکلات عزت نفس و کاهش اعتماد به نفس
- پیامدهای اجتماعی و عاطفی مانند کاهش موفقیت در موقعیت های مهم زندگی مانند مصاحبه های شغلی
در آخر
در این مطلب به مهم ترین دلیل برای جایگزینی دندان های از دست رفته پرداخته ایم. اگر بنا به دلایل خاصی که در این مطلب به آن ها اشاره کردیم دندان های خود را از دست داده اید و نیازمند به انجام کاشت دندان مانند ایمپلنت دندان هستید؛ با طلوع دنت مرکز تخصصی ایمپلنت دندان در تهران در تماس باشید. این مرکز خدمات ایمپلنت دندان مانند ایمپلنت دیجیتال و ایمپلنت فوری را برای جایگزینی دندان های از دست رفته ی شما در محیطی آرام همراه با تجهیزات پیشرفته و مدرن ارائه می دهند.
